[Lat. penates], m. (mv.), (Romeinse oudheid) huisgoden die de huiselijke mondvoorraad en het gehele huis beschermden.
Hun beeldjes, meestal twee, evenals die van de laren, waarmee zij later vaak verwisseld werden, stonden aan de haard, waar aan hen bij de maaltijd van het gezin geofferd werd. Ook de Romeinse staat kende penaten; zij werden bewaard in de tempel van Vesta en zouden door Aeneas vanuit Troje naar Lavinium zijn meegenomen.
