♱469 v.C. Pausanias werd na Leonidas’ dood (480 v.C.) regent over diens zoon.
Hij was in 479 v.C. tijdens de Perzische Oorlogen, opperbevelhebber van de Grieken bij Plataiai en voerde in 478 v.C. het bevel over een Griekse vloot die tot taak had de tot dan aan Perzië onderworpen steden en eilanden aan de kust van Klein-Azië te bevrijden. Zijn hooghartig optreden wekte verzet en dreef de bevrijde Grieken in de armen der Atheners. Hierop werd hij teruggeroepen en o.m. van verraad beschuldigd. Na vrijspraak zocht Pausanias (weer?) contact met de Perzen (mogelijk om met hun hulp alleenheerser over Griekenland te worden) en zette de Spartaanse heloten tot opstand aan. Dit leidde tot zijn veroordeling. Bij zijn poging asiel te vinden in een tempel, werd hij ingemetseld en aan de hongerdood prijsgegeven.
