paus (1555—59), Gianpietro Caraffa, *28. 6.1476 Capriglio, ♱l8.8.1559 Rome. Paulus stichtte in 1524 als bisschop van Chieti de orde van de theatijnen.
Hij was uitermate streng en onbuigzaam en kwam als paus in conflict met Spanje en Engeland en wekte reactie tegen de inquisitie en de index van verboden boeken. In 1559 richtte hij in de Nederlanden drie aartsbisdommen en vijftien bisdommen op in plaats van de vier bestaande bisdommen.