o., een stelsel van maten en de daarop toe te passen toleranties, dat het mogelijk maakt series werkstukken zodanig te vervaardigen dat montage en verwisseling van de onderdelen mogelijk is.
In de moderne industrie zijn in verband met de massaproduktie en uitwisselbaarheid op ervaring gebaseerde grensmaten voor alle nominale maten van 0-500 mm in passingstabellen vastgelegd. De passing kan zijn: losse passing waarbij er een positieve speling is tussen de twee delen, b.v. een bewegende as in een gat; vaste passing, waarbij vóór de montage er tussen de delen een overmaat is ofwel negatieve speling, b.v. een vastgeperste pen in een gat; een overgangspassing die los óf vast kan zijn afhankelijk van de ligging van de werkelijke maat van gat en as. De tolerantievelden worden als gearceerde blokjes voorgesteld en liggen rond de nominale maat gerangschikt volgens de letters van het alfabet en wel zó dat voor de as de grootste grensmaat van het h-tolerantieveld gelijk is aan de nominale maat van de as en voor het gat de kleinste grensmaat van het h-tolerantieveld gelijk is aan de nominale maat van het gat. Ter onderscheiding worden de astoleranties met een kleine letter uit het alfabet aangeduid (uitgezonderd i, l, o, q en w, daarvoor zijn extra toegevoegd cd, ef, fg, js, za, zb en zc) en de gattoleranties met hoofdletters aangeduid, eveneens met dezelfde uitzonderingen en toevoegingen. Om nauwkeurige of grove bewerkingen mogelijk te maken zijn er kwaliteitsklassen ingevoerd, die aangegeven worden door de cijfers 1-18; waarbij de cijfers 1—5 voor zeer nauwkeurig werk, 6—9 voor nauwkeurig werk, 7—10 voor gewoon werk en 11 en hoger voor ruw werk. De kwaliteitskeuze voor een bepaald werkstuk is afhankelijk van de functie waarvoor dit werkstuk dient, de fabricagekosten en de bewerkingstijd.
De kosten stijgen sterk bij kleine toleranties. Om het aantal gebruikte passingen te beperken heeft de commissie voor passingen van de TSO dan ook uit praktische overwegingen aanbevelingen gegeven voor voorkeurspassingen. Deze zijn vastgelegd in het normblad nen 1313, hierbij is men uitgegaan van twee passingstelsels. Het eenheidsgatstelsel: de grensmaatligging H van het gat wordt gecombineerd met alle asgrensmaatliggingen (a-zc), en het eenheidsasstelsel: de grensmaatligging h van de as wordt gecombineerd met alle grensmaatliggingen van het gat (A-ZC). De keuze welk passingstelsel het beste voor een bepaald bedrijf is, is afhankelijk van de aard der geproduceerde goederen. Indien gebruik gemaakt kan worden van gladde assen, dan is het eenheidsassysteem het gunstigst, bij getrapte assen (verschillende middellijnen) is het eenheidsgatsysteem toe te passen, In België wordt hetzelfde systeem toegepast. Een selectie van tolerantievelden en aanbevolen passingen wordt gegeven in de norm NBN E02.001.
