v., ziektetoestand waarbij alle soorten bloedcellen in kleinere aantallen dan normaal voorkomen.
Zijn er te weinig rode bloedlichaampjes, dan is bloedarmoede daarvan het gevolg. Is het aantal witte bloedcellen verlaagd, dan spreekt men van leukopenie, een toestand waarbij ernstige infecties kunnen optreden. Een trombocytopenie ontstaat doordat ook het aantal bloedplaatjes is gedaald. Pancytopenie is een symptoom, geen ziekte; steeds moet de oorzaak worden nagegaan. Vaak ligt er een gestoorde aanmaak van de bloedelementen in het beenmerg aan ten grondslag. Deze kan het gevolg in van een beschadiging van stamcellen in het beenmerg, bij de aplastische anemie (bloedarmoede) door bestraling, geneesmiddelen of vergiften.
Ook bij doorwoekering van het beenmerg door kankeruitzaaiingen, leukemisch weefsel (leukemie) door bindweefsel (myelofibrose) kan een pancytopenie ontstaan. Bij een tekort aan vitamine BI2 aan foliumzuur bestaat eveneens een pancytopenie. Een heel andere oorzaak van pancytopenie is miltvergroting, waarbij zich bloedcellen in de milt ophopen. Ook hiervoor kunnen zeer verschillende ziekteprocessen verantwoordelijk zijn. De behandeling dient gericht te zijn op het wegnemen van de oorzaak, maar dat is niet altijd mogelijk. Ook kan en de ontbrekende bloedcellen aanvullen door bloedtransfusies; dit heeft echter meestal slechts tijdelijk succes.
