o. (pacta), (Romeins recht) overeenkomst waaraan naar ius civile geen actie was verbonden, en die derhalve niet door middel van een proces geldend kon worden gemaakt.
Enkele van deze pacta werden echter toch door de praetor van een actie voorzien (pacta praetoria), enkele andere typen werden in de late keizertijd als zelfstandig contract erkend (pacta legitima).
