(O R), v. (-s), reactie van een organisme, optredend bij een milde prikkel, wanneer er een voor het organisme waarneembare verandering in zijn omgeving optreedt. De oriëntatiereactie bestaat uit een aantal reacties die een zo optimaal mogelijke oriëntatie aan die verandering mogelijk maakt.
De biologische betekenis van een dergelijke reactie is evident; wanneer een organisme niet over een dergelijke reactie zou beschikken, zou het geen lang leven beschoren zijn.Het organisme onderbreekt het gedrag en vertoont motorische reacties die een optimale oriëntatie van de zintuigen mogelijk maken (b.v. het hoofd wenden naar de bron van waargenomen geluid). Naast deze motorische reacties treedt er een algemene activatie in het centraal zenuwstelsel op: een elektroëncefalogram signaleert desynchronisatie over de occipitale schors, wat duidt op een verhoogde alertheid of waakzaamheid. Ook zijn er duidelijke veranderingen in de activiteit van het autonome zenuwstelsel te signaleren; de verhoogde activiteit van het sympathische gedeelte leidt tot o.a. verhoogde afscheiding van adrenaline door de bijnierschors. Deze toestand stelt het organisme in staat snel te reageren op de nieuwe situatie (b.v. vlucht of aanvalsgedrag).
