stad in de SSR Oekraïne (USSR), havenstad aan de Zwarte Zee, 1,04 mln. inw. Odessa is gebouwd op een plateau en kijkt uit over de zee.
De stad is een administratief, cultureel en wetenschappelijk centrum met o.a. een universiteit , musea, bibliotheken, polytechnicum. De industrie is uitgebreid en omvat fabricage van levensmiddelen, landbouwmachines, voertuigen, chemicaliën, stenen, confectie, schoenen, leder, jute, genotmiddelen en raffinage van olie en houtverwerkingsindustrie. Via de haven die één tot twee maanden per jaar dichtgevroren is, wordt hout, graan, suiker en wol geëxporteerd. Voor de stad en het achterland van de Dnjepr tot Leningrad wordt olie, kolen en cement ingevoerd. GESCHIEDENIS. Odessa is gebouwd op de plaats van de Griekse kolonie Odessos uit de oudheid. In de middeleeuwen ontstond er een Tataars dorp (Katsjibei), dat in de 15e eeuw Litouws werd, in de 16e eeuw aan de Krim-Tataren toeviel, daarna een Turkse vesting werd en in 1795 Russisch werd.
In de 19e eeuw ontwikkelde de stad zich snel tot een belangrijke graanexporterende havenplaats. In 1941 is de stad bevochten door Duitse en Russische strijdmachten.