(Cento novelle antiche = Honderd oude verhalen), de oudste verzameling van Ouditaliaanse wereldlijk getinte verhalen, einde 13e eeuw, van een onbekende auteur. Het werk werd pas in 1525 voor het eerst uitgegeven.
De aan de bijbel, aan middeleeuwse Latijnse verhalen (Disciplina clericalis, Gesta Romanorum)en de Franse fabliaux ontleende, meestal kort en bondig en in een frisse stijl vertelde intriges vormden een geliefde bron voor latere novellisten en toneelschrijvers, vooral in de renaissance. Uitgaven: door C.Alvaro (1940), door S.lo Nigro (1963).
LITT. M.Sansone, II Novellino (1948); A.Monteverdi, II Novellino (1954).
