tijdens de Republiek der Verenigde Nederlanden het deel van Holland dat boven het IJ lag. Doordat Haarlem tijdens de Tachtigjarige Oorlog in 1573 door de Spanjaarden werd veroverd en Amsterdam de Spaanse zijde hield, werd het Noorden gescheiden van de rest van Holland en ging daardoor spoedig zijn eigen bestuurszaken regelen.
Zo bezat het Noorderkwartier zijn eigen Gecommitteerde Raden. Gesteund door Leicester trachtte Sonoy tevergeefs het Noorderkwartier los te maken van Holland.LITT. A.M.van der Woude, Het Noorderkwartier (3 dln. 1972).
