Ghanees staatsman, *9.9.1909 Nkroefoel, ♰27.4.1972 Conakry. Nkroemah studeerde o.a. sociologie, economie en filosofie aan Lincoln University (VS) en aan de Universiteit van Pennsylvanië.
Hij was lector aan Lincoln University. Hij volgde van 1945-47 een studie aan de London School of Economics. Na zijn terugkeer in Goudkust in 1947 werd Nkroemah secretaris-generaal van de United Gold Coast Convention, die hij tot een massaorganisatie ontwikkelde. In 1949 stichtte hij de Convention People’s Party, die bij de verkiezingen van 1951 35 van de 38 zetels behaalde. Hij werd zelf in 1952 premier. Goudkust, vanaf toen Ghana genoemd, werd op 6.3.1957 onafhankelijk, in 1960 een republiek.
Nkroemah werd president. In 1961 stelde hij de Unie van Afrikaanse staten Guinea, Mali en Ghana voor als de kern tot de vorming van de Verenigde Staten van Afrika. Nkroemah’s regering had te kampen met een groeiende sociale en politieke oppositie (vanwege de Asjanti). In 1964 maakte hij een zevenjarenplan bekend, dat zou leiden tot de opbouw van een socialistische staat. Op 24.2.1966 slaagde een militaire staatsgreep, die o.a. de Nkroemahcultus (Nkroemah droeg de titel: Osagyefo, de verlosser) beëindigde. Nkroemah vestigde zich in Guinea, waar hij de titel van copresident van Guinea ontving.
Alhoewel Nkroemah een grote rol speelde in de politieke ontvoogding van zijn land en hij ook de invoering van gratis onderwijs bewerkstelligde, hield hij geen stand tegen de oppositie zonder een straf regime te ontwikkelen. De ongebreidelde industrialisatie was een te zware belasting voor het land. Nkroemahs internationale prestige was groot, m.n. door zijn streven naar Afrikaanse eenheid en zijn rol op de conferenties van de niet-gebonden landen. In 1972 werd zijn stoffelijk overschot met officiële eer in Nkroefoel herbegraven. Werken: Towards colonial freedom (1946), What I mean by positive action (1950), Ghana (autobiografie 1957), I speak of freedom (1961), Africa must unite (1963), Consciencism (1964), Neo-colonialism (1965), Axioms of Kwame Nkrumah (1967), Challenge of the Congo (1967), Dark days in Ghana (1968), Class struggle in Africa (1970).
LITT, P.Johns, K.Nkrumah (1966).
