een van de staten van de VS, begrensd door New York, Atlantische Oceaan, Delaware en Pennsylvanië, 20295 km2, 7,4 mln. inw. Hoofdstad: Trenton.
FYSISCHE GESTELDHEID
In het noordwesten reikt de staat tot in de Blue Mountains, een deel van de Appalachen, een bebost gebied met kristallijne rotsen (tot 540 m). Zuidelijk daarvan liggen de Highlands, een archaïsch tafelland, diep door rivieren ingesneden. Daarop volgen de Lowlands en vervolgens de lagunenrijke kustvlakte, aan de zeekant door een duinenrij afgesloten. Grote havens konden niet ontstaan, behoudens aan de twee grote rivieren, de Delaware en de Hudson. Andere rivieren zijn de Hackensack, de Passaic en de Raritan, die alle uitmonden in de Baai van New York. Hetsterke verval is een uitstekende bron van hydro-elektriciteit.
De temperatuurgemiddelden voor jan. en juni zijn in het noorden resp. -3 °C en +21 °C, in het zuiden 0 °C en 22 °C. De regenval (het meest in het noordwesten) varieert van 105—127 mm.
BEVOLKING
Van de bevolking woont 89 % in steden. In het noordoosten (omgeving van de Hudson) wonen nakomelingen van Ned. kolonisten uit de 17e eeuw, die tot het begin van de 20e eeuw een vervormd Nederlands spraken. De bevolking is in de eerste plaats geconcentreerd in het Hudsongebied, de overzijde van New York. Daar liggen: Newark, Jersey City, Paterson, Camden, Trenton. De belangrijkste kerkgenootschappen zijn die van de rooms-katholieken, joden, methodisten en presbyterianen. De oudste universiteit is Princeton University (1746) met het Institute of Advanced Studies, de grootste universiteit is Rutgers te New Brunswick.
ECONOMIE
De landbouw is in New Jersey sterk ontwikkeld. Vooral rond de steden is groenteteelt, fruiten tuinbouw. De oogsten van maïs, tarwe en aardappelen zijn eveneens aanzienlijk. De steden nemen van de groenten en het fruit 60 % af; de rest gaat naar de verwerkende industrie. Ook van de geproduceerde melk gaat een groot gedeelte naar de steden (75 %). De visserij is van geringe omvang.
Naast bouwsteen, zand en grind worden ijzer en zink gewonnen. Zeer uitgebreid en veelzijdig is de industrie. Naast de bereiding van vele gebruiks-en luxeartikelen omvat zij grootbedrijven langs de Hudson en Delaware alsmede in Paterson, Newark, Elizabeth en hun omgeving (smelten en zuiveren van non-ferrometalen, verder petroleumraffinaderijen, chemicaliën, auto’s en auto-onderdelen, vleespakkerijen, scheepswerven en reparatie-inrichtingen, verfwaren, vernissen, lakken en elektromachinerieën). Het verkeer is goed ontwikkeld. Bekende wegen zijn de Garden State Parkway en de 200 km lange New Jersey Turnpike. Er zijn diverse tunnels en veerdiensten.
Van de 189 luchthavens is Newark Airport de voornaamste. Er is veel toerisme.
GESCHIEDENIS
New Jersey werd in 1524 ontdekt door de Florentijnse zeeman Giovanni Verrazano. In de eerste helft van de 17e eeuw kwam er Zweedse en Ned. kolonisatie. New Jersey maakte deel uit van Nieuw-Nederland, dat in 1664 Brits werd. Er kwamen vrij veel Engelse immigranten, vooral quakers. New Jersey nam al in 1774 deel aan het verzet tegen de overheersing door het moederland.
LITT: P.Muntz, Hist. geography of the New Jersey woodland (1959); J.E.Bebout en R.J.Grele, Where cities meet: the urbanization of New Jersey (1964);J.T.Cunningham, This is New Jersey (2e dr. 1968); L.E.Gerlach, Prologue to independence (1976); T. Fleming, New Yersey (1977).
