het in 1845 te Utrecht opgerichte en daar nog gevestigde Historisch Gezelschap, dat in 1851 werd herdoopt in Historisch Genootschap. Doel van het genootschap is de bevordering van de kennis der geschiedenis der Nederlanden, o.m. door het organiseren van vergaderingen van historici, het onderhouden van een bibliotheek en vooral door haar verschillende publikaties.
Bronnenuitgaven: Kronijk (31 dln. 1846— 77), Berigten van het Historisch Genootschap (7 dln. 1846—62), Codex Diplomaticus Neerlandicus (12 dln. 1848—62), Werken uitgeg. door het Hist. Genootschap (WHG, sinds 1970 WNHG; 2e-4e serie 151 dln. 1863-1962, 5e serie sinds 1968). Tijdschriften: Bijdr. en Meded. van het Hist. Gen. (BMHG; 1877-1969), Bijdr. enMeded. betreffende de Gesch. der Nederlanden (BMGN; 1969-), en een Engelstalig jaarboek Acta Historiae Neerlandicae (1966-).