Frans staatsman, *30.9.1732 Genève, ♱9.4.1804 Coppet; vader van G.Necker. Als bankier te Parijs verwierf Necker een groot vermogen, bestreed de fysiocratische denkbeelden van Turgot, werd in 1776 diens opvolger als ‘directeurgénéral des finances’ (als protestant werd hij geen minister), voerde bezuinigingen door en stelde provinciale vergaderingen in.
Hij deed geen poging tot belastinghervorming, maar trachtte het tekort, nog toegenomen door de Franse steun aan de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog, met staatsleningen te dekken en gaf een geflatteerd beeld van zijn beleid in de compte rendu van 1781, waardoor ook de aandacht gevestigd werd op de onevenredig grote uitgaven voor het hof: in mei 1781 moest Necker ontslag nemen. In 1787 werd hij, wegens een aanval op zijn opvolger Calonne, uit Parijs verbannen. Onder druk der publieke opinie werd Necker echter in 1788 als ‘redder uit de nood’ teruggeroepen, bewerkte (ditmaal als minister) de bijeenroeping van de Staten-Generaal en de verdubbeling van de derde stand en steunde de afwijzing van afzonderlijke standenvergaderingen, waarop hij op 11.7.1789 ontslag kreeg. Hierdoor groeide de onrust te Parijs, die zich op 14.7.1789 ontlaadde in de bestorming van de Bastille (beschouwd als begin van de Franse Revolutie). Necker werd in zijn ambt hersteld (17.7. 1789), maar toonde zich niet bij machte de noodzakelijke hervormingen door te voeren. Na het besluit van de Nationale Vergadering tot verhoogde uitgifte van assignaten trok Necker zich terug (sept. 1790) en vestigde zich nabij Genève in Zwitserland.
Werken: De la législation et du commerce des grains (1775), De l’administration des finances de la France (3 dln. 1784), Du pouvoir exécutif dans les grands états (2 dln. 1792), De la Révolution
française (4 dln. 1796). Uitgave: Oeuvres, door baron de Staël (15 dln. 1820-21).
LITT. P.Jolly, Necker (1951); H.Grange, Les idées de Necker (1974); F.Egret, Necker, ministre de Louis XVI (1975).
