[Gr. narko,verdoven], v., toestand van algehele gevoelloosheid en bewusteloosheid, teweeggebracht door toediening van farmacologische middelen: iemand onder brengen.
Narcose komt tot stand doordat narcotica het centrale zenuwstelsel bereiken. Dit geschiedt direct via de bloedbaan of via de luchtwegen (waarbij het narcoticum uiteindelijk ook in de bloedbaan terecht komt).
METHODEN
Vluchtige vloeistoffen en gassen worden na vermenging met zuurstof via een regulerend narcoseapparaat naar de longen van de patiënt getransporteerd. Om zeker te zijn van een onbelemmerde ademhaling wordt in vele gevallen een buis in de luchtpijp gebracht (intubatie); het einde ervan wordt aangesloten op het narcoseapparaat.
Vele operaties kunnen sneller en nauwkeuriger worden uitgevoerd wanneer de chirurg niet wordt gehinderd door adembewegingen van de patiënt zelf. Een verslapping van de ademhalingsspieren wordt bereikt door het toedienen van curarepreparaten. Niet-vluchtige narcotica (waaronder de snelwerkende barbituurzuurderivaten de belangrijkste zijn) worden in de bloedbaan gespoten; zij zorgen ervoor dat de patiënt binnen enkele seconden in slaap valt, maar zij zijn niet geschikt voor langer durende narcose, omdat het slaapmiddelen zijn en het bewustzijn voor pijnprikkels onvoldoende uitschakelen.
Voor een langere narcose gaat men na het inslapen van de patiënt direct over op het gebruik van narcosegassen.
Bij langdurige narcose tijdens grote operaties dient ervoor gewaakt te worden dat het lichaam van de patiënt niet teveel afkoelt. Ook het peil van het circulerend volume bloed en vocht dient geregeld te worden door de narcotiseur, aangezien de betrokken regelmechanismen van de patiënt tijdens de narcose zijn uitgeschakeld.
GESCHIEDENIS
De eerste ethernarcose werd in 1842 toegediend door W.E.Clarke te Rochester (VS), voorafgaand aan een tandextractie. In 1846 werd met goed gevolg de eerste narcose toegepast in een ziekenhuis te Boston door W.T.G.Morton. De eerste specialist in narcose was de Engelsman J. Snow (1813-58). Nadien is het in Groot-Brittannië gewoonte geworden specialisten in ziekenhuizen aan te stellen voor narcose.
De VS volgden en op het Europese continent gebeurde dat pas na de Tweede Wereldoorlog. In 1847 introduceerde Simpson in Engeland chloroform als narcosemiddel; ca. 1860 werd het lachgas ingevoerd. In 1878 werd de intubatie als methode ingevoerd. In 1884 werd de verdovende werking van cocaïne in Duitsland ontdekt, als zodanig grondslag voor de lokale anesthesie. Vanaf 1932 kwam de intraveneuze toediening in zwang. Curare werd in 1942 door Griffith en Johnson (Montreal) voor het eerst toegepast. Gecontroleerde beademing werd in 1938 door de Zweed Crafoord ingevoerd.
