Vladimir Vladimirovitsj, Russisch, sinds 1945 Amerikaans, schrijver, *23.4.1899 Sint-Petersburg, ✝️2.7.1977 Montreux; uit een Russische patriciërsfamilie. In 1919 ging Nabokovs familie in vrijwillige ballingschap.
Nabokov studeerde entomologie in Cambridge en woonde daarna o.a. in Berlijn en Parijs voor hij zich in 1940 in de VS vestigde, waar hij Russische litteratuur ging doceren. Tussen 1926-40 schreef hij een aantal romans in het Russisch die hij later zelf in het Engels vertaalde. In 1941 verscheen zijn eerste Engelstalige roman The real life of Sebastian Knight. Zijn reputatie werd gevestigd met twee in de VS gesitueerde romans: Pnin, een verhaal over ontheemding, en Lolita, een roman die veel stof deed opwaaien door de daarin beschreven seksuele obsessie van een oudere man voor een 12-jarig meisje; het werk heeft tegelijkertijd ook Nabokovs haat-liefdeverhouding met zijn geadopteerde vaderland, de VS, als onderwerp. Pale fire en Ada bevestigden zijn virtuoze taalvaardigheid, zijn ironische benadering van het schrijven zelf, en zijn komische weergave van in wezen pathetische of tragische situaties. Nabokov maakte verder ook vertalingen uit het Russisch, m.n. van Poesjkin.
De laatste jaren van zijn leven woonde Nabokov in Zwitserland. Werken: oorspronkelijk Russisch: King, queen, knave (1928; Eng. vert. 1968), The defense (1929; Eng. vert. 1964), The eye (1930; Eng. vert. 1965), Despair (1934; Eng. vert. 1966), Invitation to a beheading (1935; Eng. vert. 1969), The gift (1937; Eng. vert. 1963), oorspronkelijk Engels: The real life of Sebastian Knight (1941), Bend sinister (1948), Lolita (1955), Pnin (1957), Pale fire (1962), Speak memory (1966; autobiogr.), Ada (1969), Transparent things (1973), Look at the harlequins (1974), Tyrants destroyed (1975), Details of a sunset (1976).
LITT. A.Field, Nabokov, his life in art (1967; herdr. 1977); G.Snell, V.Nabokov (1967); W.W. Rowe, Nabokov’s deceptive world (1971); J.Bader, Crystal land: artifice in Nabokov’s English novels (1973); A. Appel jr., Nabokov’s dark cinema (1974); D.Fowler, Reading Nabokov (1974); A. Field, Nabokov (1977).
