o. (-en), gedurende enige tijd doorgaande gezichtsindruk na het ophouden van een sterke netvliesprikkeling.
Wanneer een goed verlichte figuur gedurende ca. één minuut onafgebroken wordt bekeken en men de blik vervolgens op een kale witte muur of een schoon stuk papier richt, zal de figuur opnieuw waargenomen worden. De zwart-wit-verhouding is dan echter omgekeerd aan die van het origineel (negatief nabeeld). Andere voorbeelden zijn: wanneer men gedurende enkele minuten naar een waterval kijkt, lijkt het of de omgeving in tegengestelde richting beweegt (bewegingsnabeeld); wanneer men gedurende enkele minuten met de arm een zwaar gewicht opgeheven houdt, lijkt het na beëindiging of de arm vanzelf omhooggaat (spierdruknabeeld). Men heeft er een simpele fysiologische verklaring voor: wanneer de stimulatie aanvangt, is er een sterke neurale (zenuw-)activiteit, die echter snel afneemt onder invloed van neurale remming (zie inhibitie). Dit resulteert in een evenwichtsniveau. Wanneer nu de stimulatie beëindigd wordt, zal de neurale inhibitie nog even voortduren.
De activiteit van de betrokken neuronen wordt nu afgeremd en deze gereduceerde activiteit geeft aanleiding tot het nabeeld, zie contrastfenomeen.
LITT. T.N.Cornsweet, Visual perception (1970).
