Oostenrijks componist, *27.1.1756 Salzburg, ♰5.12.1791 Wenen; zoon van J.G.L.Mozart. Als pianist maakte Mozart samen met zijn zuster Maria Anna (Nannerl), een begaafd pianiste, al in 1762 een succesrijke tournee naar Wenen.
Van 1763—66 maakten zij tournees naar Parijs, Londen en Holland, in 1768 naar Wenen en in 1769 naar Italië. Mozart kwam in Londen in contact met J.C.Bach, in Bologna met padre G. Martini en in Mannheim met componisten van de Mannheimse School. Op 12-jarige leeftijd dirigeerde hij een door hem gecomponeerde mis. In 1770 kreeg hij een opdracht om een opera voor de Stagione in Milaan te schrijven (Mitridate re di Ponto). Dit waren overigens niet zijn eerste composities.
In 1772 schreef hij enige menuetten en een lied, in 1773 vier sonates, zijn eerste werken die gedrukt werden, in 1774—75 twee symfonieën en in 1778 de opera La finta semplice en het zangspel Bastien und Bastienne. In 1772 kwam Mozart in dienst van de aartsbisschop van Salzburg, graaf Hiëronymus Colloredo, waar hij een moeilijke tijd had. Er waren vaak hoogoplopende conflicten, o.a. over Mozarts afwezigheid in verband met concertreizen. In 1777 vertrok hij met zijn moeder voor een tournee naar Parijs. In Mannheim maakte hij kennis met Constanze Weber, met wie hij in 1782 trouwde te Wenen, waar hij zich in 1781 had gevestigd. Het succes dat zijn werk te Wenen, maar vooral in Praag (waar Le nozze di Figaro en Don Giovanni enthousiast werden ontvangen) had, bracht geen verlichting in zijn geldzorgen.
In 1791 stierf hij in de grootste armoede aan een slepende ziekte.Mozart geldt als een van de grootste en veelzijdigste componisten. Vrijwel ieder genre in de muziek werd door hem op een hoger niveau gebracht. Dank zij hem werd het soloconcert bevrijd van inhoudloze virtuositeit, en werden operapersonages mensen van vlees en bloed in plaats van starre clichétypen. Hermann Winkter en Charles Gilly, Samen met F.J.Haydn gaf hij de symfonie en het strijkkwartet zodanige nieuwe impulsen dat beide genres bloeiperioden van meer dan een eeuw zouden beleven. In Mozarts muziek zijn Italiaanse gratie en Duitse ernst tot een persoonlijk geheel verenigd. Op zijn klaviertechniek berust het moderne pianospel.
Zijn behandeling van de orkestinstrumenten is voor velen een voorbeeld geweest. Composities: muziek voor het theater: 21 opera’s en toneelmuziek, waaronder La finta semplice (1768), Bastien und Bastienne (1768), La finta giardiniera (1775), Il re Pastore (1775), muziek bij Thamos, König aus Egypten (1779), Idomeneo, re di Creta (1780), Die Entführung aus dem Serail (1782), Der Schauspieldirektor (1786), Le nozze di Figaro (1786), Don Giovanni (1787), Cosifan tutte (1790), Die Zauberflöte (1791) en Le clemenza di Tito (1791); kerkmuziek: Requiem (voltooid door Mozarts leerling F.X.Süssmayer), vespers en een aantal missen; orkestmuziek: ca. 45 symfonieën, 36 cassationen, divertimenti en serenades (waaronder de Kleine Nachtmusik, Haffnerserenade en Serenata notturna), 21 pianoconcerten, 5 vioolconcerten, 11 soloconcerten met andere instrumenten; pianomuziek: 23 sonates en fantasieën, 6 sonates voor quatre-mains, 1 sonate voor twee piano’s; kamermuziek: 47 sonates en variaties voor piano en viool, 12 pianotrio’s, -kwartetten en -kwintetten, 9 duo’s voor strijkers en blazers, 32 strijkkwartetten en kwartetten met 1 blaasinstrument, 7 strijkkwintetten; vele kleinere werken in alle genoemde genres. Uitgaven: Mozart, Briefe und Aufzeichnungen, door W.A.Bauer en O.E.Deutsch (4 dln. 1862— 63); Mozart Handbuch, door O.Schneider en A. Algatzy (1962); Mozart, Dokumente seines Lebens, door O.E.Deutsch (1963); Chronologisch-thematisches Verzeichnis sämtlicher Tonwerke W.A.Mozarts, door L.A.F.von Köchel (7e dr. 1964); The letters of Mozart and his family, door E. Anderson (2 dln. 1966).
LITT. O.Jahn, W.A.Mozart (5 dln. 1856, facs. uitg. 1976); O.Keller, W.A.Mozart, Bibliographie und Ikonographie (1927); O.E.Deutsch (red.), Mozart and his world in Contemporary pictures (1961); C. Girdlestone, Mozart and his piano concertos (1964); O.E.Deutsch (red.), Mozart, die Dokumente seines Lebens (2e dr. 1966); A.A.Abert, Die Opern Mozarts (1970); C.Rosen, The classical style (1971); H. Abert, W.A.Mozart (2 dln. herziene en uitgebreide uitg. van Jahns biografie, 8e dr. 1973); B.Paumgartner, Mozart (7e dr. 1973); A.Einstein, Mozart, his character, his work (1975); E.Blom, Mozart (1976); L.Bunge, Mozart in zijn brieven (1976); A.Hutchings, Mozart de musicus (1977); A.Hutchings, Mozart de mens (1977); W.Hildesheimer, Mozart (1977); W.Mann, The operas of Mozart (1977).
