m. (-s), (ook: meridiaancirkel), sterrenkundig meetinstrument waarmee bepaling van de rechte klimming en van de declinatie verricht wordt.
Een meridiaankijker is zo opgesteld dat hij slechts draaibaar is om een oost-west horizontaal opgestelde as; zijn collimatie-as beschrijft zodoende de meridiaan. In het brandvlak van het objectief bevindt zich een dradennet, dat tegelijk met de ster door het oculair gezien wordt. Op grote zeer nauwkeurig verdeelde cirkels wordt de zenitsafstand van een hemellicht op het ogenblik van de meridiaansdoorgang afgelezen; deze levert de breedte der plaats van waarneming, als de declinatie van het hemellicht bekend is, of omgekeerd deze declinatie, als de breedte bekend is. De waarneming van circumpolaire sterren geeft beide grootheden; dit is de enige fundamentele breedtebepaling. Tevens wordt het tijdstip van de doorgang door het dradennet scherp waargenomen, waaruit men de rechte klimming van het hemellicht vindt, als de correctie van het gebruikte uurwerk bekend is, of omgekeerd die correctie uit de bekende rechte klimming (tijdbepaling). De meridiaankijker is als hoofdinstrument van de grote sterrenwachten in de 1e helft van de 19e eeuw algemeen ingevoerd. Bijzonder nauwkeurige, beroemde meridiaankijkers zijn o.a. die van de sterrenwachten te Greenwich en te Ukkel.
