Ned. gemeente in de prov. Friesland, ten westen van Leeuwarden, 77,58 km2, 12020 inw., 35 % n.h., 23 % geref., 6 % r.k., 6 % overige en 30 % g. kerkg.
Belangrijkste dorpen zijn Berlikum, Dronrijp, Marssum en Menaldum, verder Beetgum, Blessum, Boxum, Deinum, Engelum, Hatsum, Schingen, Slappeterp en Wier. Menaldumadeel is een sterk agrarische gemeente, gemengd bedrijf met merendeels grasland. Enige industrie, o.a. zuivelfabrieken in Berlikum en Dronrijp. Een groot deel van de beroepsbevolking werkt buiten de gemeente. Bezienswaardigheden: Popta-slot of Heringa-state (16e eeuw) te Marssum, middeleeuwse kerk met op de toren een achtkantige ui te Deinum, een laatgotische kerk met achtkantige traptoren te Dronrijp. .
