(in het OT: Hof), in de oudheid hoofdstad van Egypte, gelegen ten zuiden van het huidige Cairo. Volgens de overlevering werd de stad gesticht door Menes, de legendarische eerste koning van het verenigd Egypte.
De voornaamste gedeelten van de stad waren: de witte muren, citadel van de stad, en de zuidelijk daarvan gelegen tempel van de god van Memfis Ptah, die gesticht zou zijn door Menes. De resten hiervan bevinden zich bij het huidige dorp Mitrahina. De piramidestad van Pepi I (6e dynastie, 2334 v.C.—2181 v.C.), die nabij Memfis gelegen was, en Men-nefroe-Mrj-Re heette, gaf de naam aan de stad (Men-nefroe Memfis). Memfis was tijdens het Oude Rijk (ca.2686 v.C.—2181 v.) de residentie en bleef een centrum tot in de Romeinse tijd. Vele buitenlanders (Syriërs, Feniciërs, Grieken) vestigden zich hier. De nekropolis van Memfis strekte zich uit van Aboe Roasj tot aan El Fajoem, met als belangrijke plaatsen Giza, Aboesir, Sakkara, Dahsjoer en Medoem.
Van de oude stad is zeer weinig bewaard gebleven. Delen van de tempel van Ptah en van de paleizen van Merneptah en Apriës werden blootgelegd. Van de twee kolossen van Ramses II die zich hier bevonden, is één overgebracht naar het stationsplein van Cairo. Ook ligt er nog een sfinx van albast (Egypte, CULTUUR).
LITT. J.Capart, Memfis (1930); R.Anthes, MitRahineh (1959).
