ethiek inzake het medisch handelen. Deze ethiek omvat vanouds de gedragsnormen van artsen onder elkaar en tegenover de patiënt, in ruimere zin thans ook de gedragsnormen geldend voor de gezondheidszorg in het algemeen.
De sterke ontwikkeling vooral op technisch gebied in geneeskunde en gezondheidszorg heeft ertoe geleid dat de medische ethiek zich bij uitstek bezighoudt met vragen van leven en dood en van wat nog een menswaardig bestaan is. De gezondheidszorg is aldus geworden tot een werkterrein waar kernvragen uit de algemeen menselijke ethiek om een oplossing vragen, zoals de vraag naar de toelaatbaarheid van abortus en euthanasie, de vraag in hoeverre men een ontluisterend menselijk leven nog in stand mag of moet houden, en de vraag hoe ver het menselijk zelfbeschikkingsrecht strekt. Deze vragen zullen niet alleen beantwoord moeten worden door medici, maar ook door theologen, filosofen, juristen, beoefenaren van verzorgende beroepen en vooral ook door de consument. De medische gedragsleer bepaalt de verhouding tussen artsen onderling en tegenover hun patiënten. Vooral de rechten en plichten van patiënt en arts in een zich verder democratiserende samenleving spelen hierbij een rol. Het gaat om vraagstukken als: informatierecht aan de patiënt en informatieplicht van de arts, inzagerecht van medische dossiers, rechten van onder dwang opgenomen patiënten (b.v. in psychiatrische inrichtingen).
Naarmate de gezondheidszorg meer van bovenaf wordt geregeld, behoeft de privacy van de patiënt meer bescherming. Dit geldt m.n. voor het geven van toestemming voor het verstrekken van medische informatie door artsen, buiten de patiënt om, voor een ander doel dan waarvoor zij door de patiënt zijn verstrekt. Hier liggen nauwe relaties met het beroepsgeheim en de informatieplicht aan de patiënt.
In de samenleving lopen deze ontwikkelingen meestal vooruit op de bestaande wetgeving, waardoor maatschappelijk soms sterke spanningen kunnen ontstaan: de ontwikkeling op het gebied van de abortuswetgeving in de jaren zeventig is daar een duidelijk voorbeeld van. In de samenleving lijkt ook een ontwikkeling gaande waarbij op ethisch gebied verschillende mogelijkheden naast elkaar moeten kunnen bestaan. Ook het stellen van prioriteiten komt aan de orde als een politiek probleem; immers bij beperkte maatschappelijke middelen zal moeten worden aangegeven hoe de voorzieningen nationaal en mondiaal moeten worden verdeeld.
LITT. L.H.T.S.Kortbeek e.a., Recent medisch ethisch denken (2 dln. 1968–70); J.H. van den Berg, Medische macht en medische ethiek (1969); F.J. Rang, Patiëntenrecht (1973); A.V.Campbell, Morele dilemma’s bij de geneeskunde (1974); H.J.Leenen, Moderne ontwikkelingen rond het geheim in de gezondheidszorg (in: Tijdschr. voor Privaatrecht, p. 317–344, 1974); P.Sporken, Ethiek en gezondheidszorg (1977); H.Terborg-Dupuis, Medische ethiek (1977); Kon. Ned. Maatschappij v. d. Geneeskunde, Richtlijnen (1978).
