Marcus Valerius, Romeins dichter, ca. 40 Bilbilis (Spanje), ♱ca.102 Bilbilis. Martialis kwam ca.60 naar Rome om daar zijn rechtenstudie voort te zetten, maar gaf er de voorkeur aan te leven ‘van de gunst des keizers’ (vooral van Domitianus).
Zijn werk kan gelden als een spiegel van het dagelijks leven in Rome. Zijn kritiek op de maatschappij was vaak scherp. Onder de regering van Traianus, die niet op satirische dichters gesteld was, keerde hij ca.98 berooid naar zijn vaderstad terug. Maar in zijn vaderland leverde zijn kunst hem opnieuw begunstigers op en zelfs het bezit van een landgoed. Martialis vestigde zijn roem door vijftien boeken epigrammen die hoogst origineel, zeer raak en geestig zijn; daarin schuwt hij het obscene noch de vleierij. Uitgaven: door L.Friedländer (2 dln. 1886; met comm.; herdr. 1968); door W.Heraeus (1925); door W.M.Lindsay (2e dr. 1929; herdr. 1965).
LITT. O.Weinreich, Studien zu Martialis (1928); A.G.Garrington, Aspects of Martial’s epigrams (1960).
