de autochtone bevolking van Nieuw-Zeeland. Hun voorouders zijn daar vermoedelijk in de 14e–15e eeuw vanuit Centraal-Polynesië gekomen.
Via genealogieën, die tot in details worden gememoriseerd door in speciale ‘taboescholen van wetenschap’ opgeleide mannen, kunnen zij hun afkomst traceren van de bemanningsleden van de Grote Vloot (ca. 1350), die in hun traditie een centrale rol speelt. Hun Polynesische cultuur heeft zich echter onder invloed van het andere milieu en klimaat sterk gewijzigd. De hoofden bezitten veel prestige en mana, maar beperkte macht. Zij zijn georganiseerd in clans, verwante clans in een stam, met als stamvader een bemanningslid van de Grote Vloot. In het verleden voerden de verschillende stammen voortdurend onderling oorlog, de krijgers vormden een aristocratische klasse. De Maori verbouwen o.a. zoete aardappel, taro en yam.
Van boomstammen werden grote zeewaardige kano’s gebouwd, vaak voorzien van een uitlegger. Zij hadden een hoog ontwikkelde houtsnijkunst. Hun godsdienst omvatte een groot aantal goden, elk met hun eigen levensterrein. Aan het eind van de 18e eeuw kregen zij vuurwapens in hun bezit, waardoor binnen twintig jaar in hun onderlinge oorlogen ca. 60000 doden vielen.Door de blanke kolonisatie werden de Maori teruggedrongen tot op een zestiende van hun oorpronkelijk grondgebied. Van 1843–46 en van 1860–70 streden zij verwoed tegen de Engelse overheersing (Hau-Hauopstand). Hun aantal liep terug van 120000 tot 40000, hun bestaan was ondermijnd en zij leken uit te zullen sterven. In het begin van de 20e eeuw volgde echter een herstel door verbetering van landbouw en veeteelt. In 1976 waren er 258000 Maori. Zij hebben dezelfde burgerrechten als de blanken en vier vertegenwoordigers in het parlement.
Volledige gelijkheid is echter nog lang niet bereikt. Vooral in de laatste decennia komt bij de Maori de wens naar voren de eigen identiteit en cultuur te behouden.
LITT. G.L.Pearce, The story of the Maori people (1969); W.J.Philipps, Maori life and custom (1974); H.Kawharu, Maori land tenure (1977).
