Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2021

maltezerkruismechanisme

betekenis & definitie

o. (-n), mechanisme met maltezerkruis om een regelmatig onderbroken (intermitterende) beweging te verkrijgen. Het maltezerkruismechanisme bestaat uit een maltezerkruis en een schijf.

Elk is (in principe) bevestigd op een van twee evenwijdige assen.De met constante snelheid ronddraaiende schijf is voorzien van een pen evenwijdig aan de as. Op zeker moment grijpt de pen in een van de radiale sleuven van het maltezerkruis en duwt deze rond tot de pen weer uit de sleuf glipt. Het maltezerkruis stopt dan. De schijf draait door en de pen grijpt in de volgende sleuf. Als het maltezerkruis n sleuven heeft, verdraait het opnieuw over 360°/n. Verlaat de pen het maltezerkruis aan de buitenzijde dan spreekt men van een uitwendig maltezerkruis; geschiedt dit aan de binnenzijde (aszijde) dan van een inwendig maltezerkruis. Een maltezerkruismechanisme wordt b.v. in fabricageprocessen gebruikt om een draaitafel periodiek om te zetten. Voor snellopende produktiemachines kan het mechanisme niet gebruikt worden vanwege de dan optredende te grote hoekversnellingen van het maltezerkruis bij inen uittrede van de pen. Een bekende toepassing (sinds 1896) is die van het maltezerkruis met vier sleuven in filmprojectoren, voor het intermitterend voortbewegen van de film.

< >