vier boeken, waarvan
1 en 2 Makkabeeën door de rooms-katholieken tot de canon van het OT worden gerekend en
3 en 4 als apocrief worden beschouwd, terwijl de protestanten 1 en 2 als apocrief zien en 3 en 4 pseudepigrafen noemen.
Makkabeeën is anoniem en in het Grieks geschreven (hoewel het eerste boek uit een verloren geraakt Hebreeuws origineel is vertaald). Zij komen in de joodse bijbel niet voor. Het 1e boek bevat de geschiedenis van de strijd van de Judeeërs onder leiding van de Makkabeeën tegen het hellenisme, dat door de Syrische koning Antiochos IV Epifanes (175—164 v.C.) aan het joodse volk was opgedrongen. Het 2e boek is een uittreksel uit een groter werk van Iasoon van Cyrene, begint iets vroeger, maar eindigt met de nederlaag van Nikanor (161 v.C.). Vooraf gaan twee brieven, door de joden te Jeruzalem geschreven aan die in Egypte om hen op te wekken het feest der tempelwijding te vieren. Het 3e boek heeft niets met de Makkabeeën te maken, maar geeft een fabelachtig verhaal van een jodenvervolging in Egypte onder Ptolemaios IV Filopater (221—204 v.C). Het 4e boek is door Eusebios van Caesarea en andere kerkvaders ten onrechte aan Flavius Josephus toegeschreven; dit geschrift bevat een verheerlijking van de rede en heeft slechts in zover iets met de Makkabeeën te maken, dat de schrijver als voorbeeld voor zijn thema op de geloofsmoed van de Makkabese martelaren wijst. Deze martelaren, volgens het verhaal (2 Makk.6—7) zeven broers met hun moeder, werden in de christelijke kerk als prototypen van de christelijke martelaren verheerlijkt; hun ter ere werd een feestdag ingesteld (1 aug.).
LITT. D.Arenhoevel, Die Theokratie nach dem 1. und 2. Makkabäerbuch (1967); J.T.Nelis, Makkabeeën (2 dln. 1972—74); J.R.Bertlett, I—II Maccabees (1974); G.O.Neuhaus, Studien zu den poetischen Stücken im 1. Makkabäerbuch (1974).
