[Sanskriet, het grote epos van de strijd tussen afstammelingen van Bharata], het nationale epos van de Indiërs, in zijn tegenwoordige vorm ca. 100000 verzen van 32 syllabes (sloka) groot. Als auteur geldt bij de Indiërs Vyasa, een mythische persoonlijkheid, wiens naam als redacteur vertaald kan worden.
In het epos zelf wordt overgeleverd, dat het werk zonder de episoden 24000 slokas omvatte, elders wordt als oorspronkelijk aantal slokas 8800 genoemd. Het is zo goed als zeker, dat het Mahabharata reeds in de 4e eeuw n.C. als een gezaghebbende traditieverzameling gold en dat het in de 6e eeuw in hoofdzaak dezelfde omvang had als tegenwoordig. Uit de 7e eeuw kan men reeds het gebruik aantonen, dat het Mahabharata in tempels werd voorgelezen, ook in Achter-Indië.Het Mahabharata heeft een lang wordingsproces doorgemaakt; het begin daarvan wordt algemeen vóór de aanvang van de christelijke jaartelling gesteld. De kern van het gedicht schildert de strijd van de Kauravas en van de Pandavas (twee groepen van neven, afstammelingen van Bharata) en de ondergang van eerstgenoemden. Aan de zijde van de Kauravas strijden de voornaamste helden Duryodhana, de zoon van de blinde koning Dhrtarastra, Drona, Karna, Shalya, aan de zijde van hun tegenstanders de vijf zonen van Pandu, vooral Yudhisthira, Ardjuna en Bhima, en hun raadgever Krishna, de vorst der Yadavas. Het hoofdverhaal wordt vaak en soms zeer lang onderbroken door andere epische of didactische vertellingen, beschouwingen over dharma, godsdienstige of mythologische passages, parabels, levenswijsheid, fabels enz. Het Mahabharata is niet overal als één geheel overgeleverd; in het noorden wordt het in 18 boeken, in het zuiden in 24 ingedeeld en de afzonderlijke hoofdstukken wijken in volgorde en omvang dikwijls aanmerkelijk van elkaar af. Het werk had enorme invloed op de latere Indische litteratuur, ook op die buiten India (o.a. de Javaanse).
Uitgaven: Eng. vert. door Pratap Chandra Roy (188496), door Manmatha Nath Dutt (1895-1905); kritische uitgave, door V.S.Sukthankar e.a. (19 dln. 1935-59), door J.A.B.van Buitenen (22 dln. 1973). LITT. H.Oldenberg, Das Mahabharata (1922).
