James, Schots letterkundige, *27 oktober 1736 te Ruthven, ♱17 februari 1796 te Inverness. Macpherson was onderwijzer in zijn geboorteplaats, in 1764 werd hij gouvernementssecretaris in Florida, van 1780― 90 was hij parlementslid.
Macpherson was een voortreffelijk kenner van de Schotse Hooglanden en van het Gaelic. Hij publiceerde Fragment of ancient poetry (1760), het begin van een reusachtige mystificatie.Brokstukken van Oudkeltische poëzie werden in dit werk gemodelleerd naar de stijl van de oudtestamentische profeten. De inhoud breidde Macpherson uit met eigen werk. Persoonsnamen waren veelal eigen vinding. In 1762 publiceerde hij Fingal, als werk van de oude blinde bard Ossian, waarvan hij 1765 de zgn. complete werken uitgaf. Ossian werd in heel Europa enthousiast ontvangen. Maar in Engeland werd de echtheid dadelijk in twijfel getrokken, o.a. door Samuel Johnson. Pas na Macphersons dood kwam het bedrog aan het licht. Ossian is geen vervalsing in de ware zin van het woord, maar een al te vrije bewerking van oude sagenoverleveringen. De Ossian-zangen behouden hun waarde al was het alleen als volkomen nieuwe noot in het gepolijste classicisme van die tijd en als stimulans voor de romantiek. Uitgaven: Works, door M.Laing (2 dln. 1805), door F.Spunda (1926).
LITT. J.Smart, J.Macpherson (1905); P.van Tieghem, Ossian en France(2dln. 1917); D.S.Thomson, Gaelic sources of Macpherson’s Ossian (1952).
