Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2021

maalderij

betekenis & definitie

v. (-en), gebouw waar gemalen wordt, maar meer algemeen ook het geheel van maalbedrijven.

De belangrijkste produkten van de maalderij zijn tarwebloem en tarwemeel (brood). Het graan wordt in silo’s bewaard en vlak voor vermaling naar de reiniging gebracht. In deze afdeling worden vuil, zand, spijkers, steentjes, onkruidzaden, andere graankorrels enz. in speciale apparaten verwijderd en het overblijvende graan wordt eventueel gewassen. Door warmtebehandeling onder toevoeging van water (conditioneren) wordt de zemelhuid taaier gemaakt, hetgeen een optimale scheiding van bloem en zemeldelen mogelijk maakt. Voor het malen werden vroeger in windmolens maalstenen gebruikt, thans in de meelfabrieken stalen walsen. Door het produkt een hele rij walsenstoelen met walsoppervlakten, wisselend van geriffeld tot glad, te laten passeren, en intussen telkens te zeven in ‘plansichters’ (schudzeven) en ‘griespoetsmachines’ verkrijgt men in de tarwemaalderijen tenslotte de hoofdprodukten meel, bloem en griesmeel en de bij of afvalprodukten zemelen, zemelgrint, gries en voermeel, die veelal gepelletiseerd naar de veevoederindustrie gaan.

Tarwemeel en -bloem worden in silo’s opgeslagen, hetzij in zakken, hetzij los (in ‘bulk’) en vandaaruit naar de afnemers vervoerd. Het grootste deel gaat als broodbloem naar de bakkers, de rest naar biscuit-, beschuit-, tarwezetmeelgluten-, deegwaren(vermicelli, macaroni) en banketbedrijven en als tarwebloem en griesmeel in kleinverpakking naar de kruideniers. Roggebloem gaat voornamelijk naar de koekindustrie, roggemeel naar de roggebroodindustrie. Men spreekt van hoogmaalderij, wanneer men, zoals in de grote meelfabrieken, met een vrij grote opening tussen de eerste en tweede wals begint, die in volgende walsenparen geleidelijk kleiner wordt. Bij vlakmaalderij worden de walsen direct op een vrij nauwe opening ingesteld, waaruit dan meteen de eindprodukten door uitzeven worden verkregen.

< >