(ook: lymfatisch systeem), een netwerk van reticulumcellen met in de mazen van dat netwerk de lymfocyten. Men onderscheidt bij het Iymfoïde weefsel: ophopingen van lymfocyten op allerlei plaatsen in het lichaam, vooral in de slijmvliezen van luchtwegen en maagdarmkanaal.
Wanneer deze ophopingen duidelijke bolletjes geworden zijn, spreekt men van lymffollikels (of lymfonoduli), die soms centraal een wat andere structuur hebben. Grote ophopingen van lymfonoduli vindt men in de wand van de kronkeldarm (plaques van Peyer) en in het wormvormig aanhangsel. Ook kunnen de lymfonoduli opgenomen worden in orgaanverband, b.v. in een lymfknoop, in de milt of in een amandel. De zwezerik (thymus) neemt een wat bijzondere plaats in, omdat dit orgaan wel een lymfatisch orgaan is, maar zonder lymfonoduli. Vervoer van lymfocyten vindt plaats via de bloedbaan en lymfvaten, van waaruit zij zich door de vaatwand heen amoeboïd in het losmazige bindweefsel kunnen begeven.Tot de functies van het Iymfoïde systeem behoren:
1.(misschien) de vorming van lymfocyten (lymfopoiese) uit jonge voorstadia (lymfoblasten);
2. de vorming van afweerstoffen (antistof);
3. de reticulumcellen van het Iymfoïde systeem spelen door hun vermogen tot fagocytose een belangrijke rol bij de verwijdering van schadelijke bestanddelen. Bij iedere chronische ontsteking vindt men dan ook lymfocytenophopingen in het ontstoken weefsel.
Tot de meest voorkomende ziekten van het lymfoïde systeem behoren ontstekingen en gezwellen. Ontsteking van de lymfvaten noemt men lymfangitis; ontsteking van een lymf knoop heet lymfadenitis; zwelling van lymfknopen komt voor bij ontstekingen in hun stroomgebied. Goedaardige gezwellen van het Iymfoïde systeem zijn zeldzaam. Tot de kwaadaardige gezwelziekten (de maligne lymfomen) rekent men het lymfosarcoom, het lymfogranuloma malignum, sommige reticulosarcomen, en de lymfatische leukemie. Het lymfoïde systeem speelt een grote rol bij de verspreiding van kankercellen, d.w.z. van cellen van gezwellen die niet primair van het Iymfoïde systeem uitgaan (metastase). Bij bepaalde operaties (b.v. borstklieramputatie bij kanker) neemt men dan ook meestal de zgn. regionale lymfknopen (in dit geval die in de oksel) ook weg. Tenslotte speelt het lymfoïde systeem een belangrijke rol bij het ontstaan van de auto-immuunziekten.
