v./m. (-knopen), (minder juist: lymfklier) orgaan waarin de lymfvaten van een bepaald gebied samenkomen, bestaande uit een bindweefselkapsel, waarbinnen ruimten, van elkaar gescheiden door een aantal schotten, met wijdmazig weefsel (lymfoïd weefsel) zijn gevuld.
Lymfknopen maken deel uit van het lymfoïde systeem; zij zijn ingeschakeld in het verloop van de lymfvaten. De grootte ervan varieert van 2-30 mm en kan onder pathologische omstandigheden snel toenemen. De lymfknopen zijn geconcentreerd op bepaalde plaatsen van het lichaam, namelijk waar de lymfvaten van een zeker gebied samenkomen (regionale lymfknopen). Zo zijn de lymfknopen in de oksel regionale knopen voor de armen en de borstwand.
Het lymfknoopweefsel kan verdeeld worden in schors en merg. In de schors liggen lymffollikels, in het merg meer strengen lymfoïd weefsel met veel lymfocyten. De lymf knoop is omgeven door een bindweefselkapsel van waaruit een aantal schotten door de schors tot in het merg reiken. Onder het kapsel en direct grenzend aan de schotten is het reticulaire (netvormige) bindweefsel erg wijdmazig en zijn er weinig lymfocyten. Via de ruimten (sinussen) kan de lymf snel doorstromen. De lymf treedt door de aanvoerende lymfvaten rondom de lymfknoop binnen, stroomt door de sinussen en langs de lymfocytophopingen, en verlaat door de afvoerende lymfvaten, in de hilus, de lymfknoop.
De functie van de lymfknoop is het zuiveren van de lymf die er doorheen stroomt van zowel vaste delen (bacteriën, losgeraakte cellen van gezwellen e.d.), als van opgeloste schadelijke stoffen. Tegen antigene substanties worden antistoffen gemaakt (immunologie).
Bij vele ontstekingen vindt men regelmatig een pijnlijke vergroting van de regionale lymfknopen, veroorzaakt door de bacteriën en hun stofwisselingsprodukten, waarbij oppervlakkig liggende toevoerende lymfvaten als rode strepen op de huid zichtbaar kunnen zijn (lymfangitis).
