György (Georg von), Hongaars Duitstalig litteratuurhistoricus, *13.4.1885 Boedapest, ✝️4.
6. 1971 Boedapest. Lukacs was reeds jong lid van de arbeidersbeweging.
In 1919 werd hij volkscommissaris voor opvoeding in de radenregering van Béla Kun. Hij vluchtte vervolgens naar Berlijn, waar hij tot 1933 leefde en zijn marxistische litteratuurtheorieën ontwikkelde. Van 1933-45 verbleef hij te Moskou. Na 1945 werd hij hoogleraar cultuurfilosofie te Boedapest; Lukacs stelde zich kritisch op ten aanzien van de stalinistische litteraire ideologie. In de regering-Nagy werd hij minister van Volksontwikkeling; na de ineenstorting daarvan werd hij gedeporteerd naar Roemenië. Zijn Ästhetik en Theorie des Romans gelden in oost en west als basis voor de moderne litteratuurwetenschap. Toch leefde hij met beide richtingen in onmin doordat hij in de jaren twintig de produkten van Proust, Joyce, Kafka en het expressionisme verwierp en de marxisten tegen de schenen schopte door hun de kunst van de ‘burgerlijke’ Thomas Mann, Goethe en Keller ten voorbeeld te stellen.
Lukacs ziet de kunst als de weerspiegeling van de totale maatschappelijke realiteit. Verder dient haar methode rationalistisch te zijn en moet ze een toekomstdimensie bevatten, d.w.z. ze moet maatschappelijk perspectief vertonen. Werken: Die Seele und die Formen (1911), Theorie des Romans (1922; herdr. 1963), Lenin (1924), Der junge Hegel (1948), Ästhetik (2 dln. 1963), Probleme des Realismus (3 dln. 1964 -65), Frühschriften, Geschichte und Klassenbewusstsein(1968). Uitgave: Verz. werken (1967 vlg.).
LITT. G.H.R.Parkinson e.a., G.Lukacs (1970); F. J.Raddatz, G.Lukacs (1972; bibl.); B.Kiszalyfalvi, The aesthetics of G.Lukacs (1976).
