m. (-s), toestel om elektrische energie om te zetten in hoorbaar geluid, m.n. voor het weergeven van spraak en muziek.
Er zijn elektromagnetische en elektrostatische luidsprekers. De eenvoudigste vorm van een voorzien van wikkelingen en boven de poolschoenen een trilplaat, die voor het geluid zorgt. Uit deze luidspreker ontwikkelde zich de elektrodynamische luidspreker, waarbij gebruik wordt gemaakt van een sterke magneet in een bepaalde vorm met een ringvormige spleet, waarin een sterk magnetisch veld heerst. Vroeger werd dit veld gemaakt door een gelijkstroom te laten lopen door een spoel om de middenkern, maar met de moderne magnetische materialen kan men zonder dit middel voldoende sterke magnetische radiale velden in de spleet opwekken, de permanent-dynamische luidspreker (afb.). In de spleet tussen kern en pot bevindt zich een kokertje van niet-magnetisch materiaal, waarop een spoeltje is gewikkeld. Dit spoeltje is weer bevestigd aan een conus.
Deze conus is zeer soepel aan een, met de pot verbonden, gestel bevestigd, zodat de conus in de asrichting gemakkelijk heen en weer kan gaan. Door het spoeltje loopt een stroom uit de geluidsversterker. De aanwezigheid van een sterk gelijkstroomveld in de spleet en het veld dat ontstaan is door de stroom in het kleine spoeltje, veroorzaken een behoorlijke beweging van spoeltje en de conus. Deze brengt dan de lucht in beweging, die het geluid veroorzaakt. Het geheel kan dan weer bevestigd worden op een klankbord of in een luidsprekerbox. Daar het spoeltje in de spleet een lage ohmse weerstand heeft, is het meestal noodzakelijk om een transformator toe te passen tussen de versterker en de luidspreker.
De transistorentechniek maakt het mogelijk zonder luidsprekertransformator uit te komen. Daardoor vervalt een onderdeel dat zowel verliezen als vervorming kan veroorzaken. Het rendement tussen de toegevoerde elektrische energie en de voortgebrachte geluidsenergie is niet veel hoger dan 15 %. Voor verhoging van de kwaliteit en het weergeven van het gehele frequentiegebied, wordt in de grote conus soms een kleine conus geplaatst (dubbelconusluidspreker).
Naast genoemde luidsprekersystemen komen er ook elektrostatische luidspekers voor. Indien men op condensatorplaten spanning zet, trekken deze platen elkaar aan. Bij het voeden van deze platen met voldoende wisselspanning zullen de platen gaan trillen in de aangesloten frequentie. Door speciale constructie, grote oppervlakten en tussenstof ontstaan luidsprekers die geschikt zijn voor hoge tot zeer hoge tonen.
