Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2021

lift

betekenis & definitie

[Eng.], m.,

1. (-en) hijsinrichting voor meestal loodrechte verplaatsing van goederen en of personen tussen verschillende verdiepingen van een gebouw of mijn; (in engere zin) de liftkooi: in de stappen;
2. (g. mv.), (luchtvaart) draagkracht;
3. iemand een geven, hem mee laten rijden;
4. (ballet) het optillen en ronddragen, eventueel opgooien en weer opvangen van de danseres door haar partner.

Liften zijn te onderscheiden in personen-, goederen- en bouwliften. Uitvoering en gebruik van liften zijn gebonden aan overheidsvoorschriften; m.n. voor personenliften gelden zware veiligheidsnormen. Liften werden vroeger alleen met de hand, later met water (hydraulisch) en tegenwoordig bijna uitsluitend elektrisch gedreven. Voor de op-enneer-gaande beweging dient de liftlier. Deze is in permanente installaties gewoonlijk aangebracht boven de liftschacht. Over de kabelschijven van de lier lopen de kabels (vier voor een personenlift) aan de ene kant naar de liftkooi en aan de andere kant naar de contragewichten (met een gewicht van kooi plus halve toelaatbare belasting) die langs een geleiding bewegen.

In de uiterste standen van de liftkooi moet boven resp. onder de cabine voldoende ruimte zijn voor onderhoudspersoneel. Om de liftkooi op een bepaalde plaats te doen stoppen zijn onder en boven eindschakelaars gemonteerd die de stroom uitschakelen. De bedieningsschakelaars bevinden zich in de liftkooi. Om deze naar een bepaalde verdieping te halen is bij elke toegangsdeur een drukknop aangebracht. De desbetreffende schakelaar in de hoofdstroomleiding van de motor, sluit echter pas dan als alle deuren gesloten zijn. Een deur kan alleen geopend worden als de liftkooi ervoor staat en in rust is.

Veelal is in de kooi zelf ook nog een deur aangebracht. Om te voorkomen dat bij brand de liftschacht als schoorsteen werkt en de brand over verschillende verdiepingen verspreidt, wordt de inrichting veelal in een brandvrije gemetselde of betonnen liftkoker ondergebracht met brandvertragende deuren. In geval van kabelbreuk, of als de kooi meer dan 40 % te snel daalt, treedt een vanginrichting in werking. Deze bestaat uit wigvormige klemmen die door veren om de geleidingen worden aangedrukt en zodoende de kooi vastklemmen. Een bouwlift wordt semipermanent opgesteld. Langs de veelal verrijdbare constructie, waarbij de lier gewoonlijk aan de voet is, kan een hefvloer, soms horizontaal draaibaar, op een juk naar de gewenste hoogte worden verplaatst.

< >