bloemlezing van teksten uit de eerste negen boeken van de Codex Iustinianus, gemaakt door de uit Bologna afkomstige en naar Engeland geëmigreerde glossator Vacarius (12e eeuw) ten behoeve van onbemiddelde studenten aan de rechtsschool te Oxford, die de dure geglosseerde handschriften niet konden betalen. Het werk is op grote schaal in Engeland verspreid en was de kenbron van het Romeinse recht, ook al is de feitelijke invloed op het Engelse recht door verzet van adel en juristenstand gering geweest.
Uitgave: Liber pauperum, door F.de Zulueta (1927).
