Ned. gemeente in de prov. Utrecht, 62,05 km2 (zandgrond), 19080 inw., 29,0 % n.h., 41,0%.
r.k., 6,0 % geref., 9,0 % overige en 15,0 % g. kerkg. De gemeente omvat de dorpen Leusden (Hamersveld) en Achterveld, verder een aantal buurtschappen (Oud-Leusden, Bavoort) en verspreide bebouwing. Leusden heeft zich ontwikkeld tot forensenplaats met werkgelegenheid o.a. in de industrie, de dienstensector en de landbouw. Achterveld is een agrarisch dorp. De gemeente omvat ruim 15 km2 bos met 6,6 km2 heide en zandverstuiving. Ten oosten van de Leusderheide liggen de landgoederen De Treek, Heiligerberg, Henschoten en het Lokhorsterbos. Bekend is de oude romaanse toren van Oud-Leusden (ca. 1300).
