Halldór Kiljan, eigenlijk: Halldor Gudjonsson, IJslands schrijver, *23.4.1902 Reykjavik. Laxness debuteerde in 1919 met Barn náttúrunnar (Een kind van de natuur).
Aanvankelijk ging Laxness over tot het rooms-katholieke geloof. Van 1922-23 verbleef hij in een klooster te Clairvaux (Luxemburg). Later werd hij een radicale socialist. Laxness is een strijdvaardig en satirisch auteur, die als de belangrijkste hedendaagse romancier in de IJslandse litteratuur wordt beschouwd. Zijn werken maakten ook in het buitenland opgang. Hij is ook dichter, essayist en toneelschrijver.
Breedvoerig en dramatisch schildert hij in zijn vele romans het harde leven, de sociaal-politieke stromingen en de spanningen van deze tijd onder de IJslandse bevolking. Zijn latere romans zijn veelal gebaseerd op historische thema’s. In 1955 kreeg Laxness de Nobelprijs.
Werken: romans: Salka Valka (2 dln. 1931—32; Ned. vert. 1937), Sjálfstcett fólk (2 dln. 1934-35; Vrij volk), Ljós heimsins (4 dln. 1937-40; Het licht der wereld), Islandsklukkan (3 dln. 1943—46; Ned. vert. IJslands klok, 1957), Atómstödn (1948; Atoomstation), Gerpla (1952), Brekkukotsannáll (1957; Ned. vert. Het visconcert, 1965), Paradisarheimt (1960; Het hervonden paradijs), Kristnihald undir Jökli (1968; Christendom bij de gletsjer), Innansveitarkronika (1970; Plattelandskroniek), Gudsgjafapula (1972; Godsgavenlitanie); poëzie: Kvaedakver (1930; Gedichten); interviews: Skeggraedur gegnum tidina (1972).
LITT. P.Hallberg, H.K.Laxness (1952); S.Einarsson, H.K.Laxness (in: Scripta islandica 3, 1952); I. Eskeland, H.K.Laxness (1955); F.G.Kots, Das Problem Dichter und Gesellschaft im Werke von H. K.Laxness (1966).
