noordelijkste landstreek van Scandinavië (de Noorse prov. Tromsö, Nordland en Finnmark en de Zweedse prov.
Västerbotten en Norrbotten), Finland en West-Rusland (schiereiland Kola), grotendeels binnen de Noordpoolcirkel gelegen. Het Noorse gedeelte en het westen van het Zweedse gedeelte zijn bergachtig (hoogste top is de Kebnekaise, 2117 m). In het Noorse gedeelte ligt het noordelijkste punt van Europa, de Noordkaap (71° NBr.). Het oostelijk deel van Zweeds Lapland en het Fins-Russische gedeelte bestaan uit vlakten, waarop zich verschillende heuvelen bergruggen verheffen. Het landschap is woest, met grote heidevelden, meren, moerassen en bossen in het zuiden en met toendra’s in het noorden. De bevolking, voornamelijk -Lappen, bestaat vanouds van rendierteelt en visvangst.
De taal is Laplands. Het Zweedse deel is rijk aan ijzer (Gällivare). Lapland trekt veel toeristen, o.a. door de wintersportmogelijkheden.
LITT. R.Crottet en E.Méndez, Lapland (1969); A. Minet e.a., A la découverte de la Laponie (1969).
LITTERATUUR.
De meeste litteratuur is geschreven in het Noors-Laplands dialect, dat door het grootste aantal Lappen wordt gesproken. Er is echter ook een bescheiden litteratuur in het Finsen het Zweeds-Laplands. Van geslacht op geslacht overgeleverde volkssprookjes en -liederen met vooral natuurmotieven komen betrekkelijk veel bij de Lappen voor. De liederen zijn van voorchristelijke oorsprong. Met de melodieën zijn zij door o.a. C.
A.Moberg, A.Launis, A.O.Väisänen en V.Salminen verzameld. Werkzaam voor instandhouding en verbreiding van de Laplandse taal en letterkunde zijn o.a. het in 1932 in Finland gestichte Genootschap voor Laplandse cultuur (Lapin Sivistysseura), dat ook een Laplandse krant, de Sabmelash, uitgeeft en het in 1946 te Sorsele (Zweden) opgerichte Sameatnan (=Lapland)-Genootschap. Het Laplandse archief van het Nordiska Museet te Stockholm bezit veel materiaal over de cultuur van de Lappen. De eerste krant in het Luleå-Laplands werd door T.Tomasson opgericht. Sinds 1941 bestaat in Zweeds-Lapland ook een volkshogeschool. Kunstpoëzie komt weinig voor.
In Fins-Laplands dialect verscheen van P.Jalvi een bundeltje gedichten en proza-stukjes, Muottacalmit (1915; Sneeuwvlokken), en de Fins-Laplandse onderwijzer A. Guttorm schreef een prozaen dichtwerkje Koccam spalli (1941; De ontwaakte sneeuwstorm) met aan de natuur en het volksgeloof ontleende motieven. De Noors-Laplander I.Saban dichtte het Laplandse volkslied. In Noorwegen beschreef J.Turi het eerst het leven van de Lappen in Muittalus samid birra (1912; Verhaal over de Lappen), dat in vier talen vertaald werd. De dichter-prozaïst M. Aikio schreef drie boeken: In dierenvellen, Te Ginungagap en Gebed der Hebreeërs.
Bekende Laplandse schrijvers zijn o.a. A.Larsen (+1890) en A.Pirak (+1951).
LITT. J.Turi en P.Turi, Lappish texts (1918); E. Lagercrantz, Lappische Volksdichtung (7 dln. 1957-62).
