[Lancashire, Eng. kolendistrict waar de ketel het eerst werd toegepast], m. (-s), ingemetselde vuurgangketel met grote waterruimte en twee vuurgangen.
De lancashireketel bestaat in principe uit een grote tank met bolle fronten met onderin twee gegolfde (grotere oppervlakte, dus betere warmteoverdracht) vuurgangen (afb.), met elk een rooster. De oververhitter is direct na de vuurgang geplaatst. Door zijn grote waterruimte en daardoor grote stoomproduktie is de lancashireketel zeer geschikt voor bedrijven met een onregelmatige stoomonttrekking. Verdere voordelen zijn de eenvoudige bouw, een goede toegankelijkheid om het inwendige te reinigen en ongevoeligheid voor slechte kwaliteit voedingwater. Nadelen zijn de grote benodigde plaatsruimte en de lange opstooktijd. De ketel, die ongeschikt is voor een druk hoger dan 2 N/mm2 (20 at), is veel gebruikt als landketel bij zuivelfabrieken, kleine industrieën en voor grote verwarmingsinstallaties.
De lancashirelampijp-waterpijpketel (LVW-ketel) is een combinatie van een lancashiremet een vlampijpketel waarin verticale waterpijpen, achter de tank geplaatst, voor een betere watercirculatie zorgen.
