de officiële naam voor de vlag van het Koninkrijk der Nederlanden. Ingevolge KB no. 93 van 19.2.1937, alsmede de beschikking van de minister van Marine van 16.8.1949, no. 182503/142779: bovenste baan helder vermiljoen, middelste baan wit, onderste baan kobaltblauw.
Op de vier dagen van leden van het Koninklijk Huis wordt boven de vlag een oranje wimpel gehesen. De oranje wimpel behoort echter te allen tijde boven de Koninkrijksvlag bevestigd te zijn wanneer ge vlagd wordt door Harer Majesteits diplomatieke vertegenwoordigingen in het buitenland. Het ge bruiken (uitsteken, hijsen, meedragen) van de Koninkrijksvlag staat vrij voor iedere Ned. staats burger, mits dit gebruik van een gepast karakter is en niet onterend voor de Ned. samenleving. Het hij sen en uitsteken is niet gebonden aan officiële voorschriften; een eerbiedigen van vlagtradities (→vlagprotocol) moet als gepast worden be schouwd.Een drietal besluiten in de tijd van 1796—1816 van drie verschillende regeringen (Bataafse Republiek, Koninkrijk Holland, Koninkrijk der Nederlanden), waarin resp. werd gesproken van ‘de altoos in ge bruik geweest zijnde Hollandse vlag’, ‘de oude vlag van de Staat’ en ‘de ordinaire Nederlandse vlag’ vormt de basis voor een tekening, die koning Wil lem I liet toevoegen aan een reglement op de eer bewijzen bij de Koninklijke Marine, op 16.3.1816, en waarin een vlag van roodwitblauw als de gewo ne Ned. vlag staat genoteerd. De oudste gegevens over het bestaan van vlaggen in de kleuren wit, blauw en rood (in deze volgorde en in banen even wijdig aan de broekzijde) zijn te vinden op zee of kustkaarten, ca.1500. Tijdens de Tachtigjarige Oor log gingen de watergeuzen als verenigend embleem vlaggen van rood, wit en blauw of ook oranje, wit en blauw gebruiken. Ca. 1600 kan reeds gesproken worden van een nationale vlag in rood, wit en blauw, al zal een (vooral politiek geïnspireerde) discussie over de vraag of het rood wellicht beter oranje zou moeten zijn, zich voortzetten tot in de 20e eeuw.
De Koninkrijksvlag is geheel gelijk aan de vlag van het groothertogdom Luxemburg, die echter een ge heel andere oorsprong heeft. In de praktijk bij het vlaggen met een Ned. en een Luxemburgse vlag naast elkaar pleegt men veelal het Luxemburgse blauw van lichter tint voor te stellen.
LITT. K.Sierksma, in: Vexilla Nostra vi (1971; bi bliogr.).
