o., onderwijs voor kinderen van Vier (in Nederland) of van twee jaar en zes maanden (in België) tot zes jaar, dat voorafgaat aan het basisof lager onderwijs.
(e) Het kleuteronderwijs wordt gegeven door kleuterleidsters en in België ook door kleuterleiders, die volgens een ‘speelen werkplan’ te werk gaan. De kleuterschool is ontstaan uit een behoefte de kinderen een milieu te bieden dat de moeder (deels) vervangt (crèches, bewaarscholen), maar langzamerhand is dit uitgegroeid tot een volkomen ander perspectief. Het gaat erom de kinderen gunstige ontwikkelingsvoorwaarden te bieden door spel en lichaamsoefeningen, door werk met ontwikkelingsmateriaal, boetseren, tekenen, zingen, versjes leren, en door het luisteren naar vertellingen en muziek. Anderzijds wordt steeds meer ernaar toe gewerkt om de kinderen ook voor te bereiden op het basisonderwijs en door middel van speels gebrachte leerstof en kleine tests de overgang naar dat onderwijs te vergemakkelijken. Van de zijde van het basisonderwijs wordt dit beter in de hand gewerkt doordat in de laagste klassen niet alleen maar leerstof wordt aangeboden, maar ruimte gegeven wordt aan het spelelement.
In Nederland is het kleuteronderwijs geregeld bij de wet van 8.12.1955, Stb. 558. Sinds 1976 zijn er experimenten in gang om kleuter- en basisonderwijs samen te voegen, ten einde een ononderbroken ontwikkelingsgang van de kinderen te waarborgen. In België is het kleuteronderwijs kosteloos en niet verplicht. De subsidiëring is geregeld door de Wet van 29.5.1959. In 1976 werd bij wijze van experiment de minimumleeftijd in 35 Vlaamse scholen tijdelijk tot twee jaar verlaagd.
LI TT. G.Hundertmarck, Sociale opvoeding in de kleuterschool (1974); W.M.Nijkamp, Kleuters in het geding (1974).
