Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

kleitablet

betekenis & definitie

v./m./o. (-ten), plaat, tafeltje van klei, gedroogd of gebakken, voor mededelingen.

(e) De beschreven kleitablet is voor Mesopotamië het meest karakteristieke materiële overblijfsel van de oude cultuur. De oudste kleitabletten stammen uit ca.3100 v.C., de jongste uit de le eeuw n.C. de grootte is meestal ca. 5—10 cm x 7-15 cm. Naast langwerpige kent men min of meer vierkante en ronde tabletten; grootte en formaat zijn vaak informatief, doordat ze‘ genres of perioden vertegenwoordigen. Grote tabletten werden vaak in kolommen ingedeeld, terwijl de tekens in vakjes werden bijeengezet; later werden de tekens in regels geschreven. Om de achterzijde van een tablet te lezen moet de tablet om de horizontale as worden gedraaid. Belangrijke teksten werden vaak in een oven gebakken.

Rechtsoorkonden en soms brieven werden ca.2000 v.C. vaak voorzien van een klei-enveloppe met een samenvatting van de tekst en de zegels van de getuigen. Tabletten werden bewaard in kruiken, manden, houten dozen. Doordat de gebakken kleitablet weinig vergankelijk is, zijn m.n. in Irak en Syrië veel archieven en bibliotheken opgegraven, waardoor het mogelijk is een nauwkeurige reconstructie van de cultuur en litteratuur te geven. In het begin van onze jaartelling werd de kleitablet verdrongen door papyrus en leder.

Er zijn ca. 500000 kleitabletten in musea geborgen. De grootste collecties bevinden zich te Bagdad, Istanbul, Damascus, Ankara, Berlijn, Parijs, Londen, Philadelphia, Chicago en New Haven. Het Ned. Instituut voor het Nabije Oosten te Leiden bezit een collectie van ca. 3000 stuks. LITT. S.N.Kramer, De geschiedenis begint met de Sumeriërs (1968); B.Meissner en K.Oberhuber, Die Keilschrift (1967).

< >