een middel voor een kerkgenootschap om de uitgaven voor de eredienst, het levensonderhoud van de ambtsdragers en andere kosten te bestrijden. Een verplichte bijdrage van de afzonderlijke leden, ingehouden door de overheid, is in sommige landen ingevoerd (b.v. in Duitsland), maar heeft in Nederland en België geen vaste voet gekregen.
Wel kent de Ned.-Hervormde Kerk een verplichte periodieke bijdrage (hoofdelijke omslag) die gerechtelijk kan worden ingevorderd (art. 1697 Ned. BW kent aan kerkgenootschappen het recht toe om belasting te heffen). De gerechtelijke invordering wordt evenwel in de praktijk nooit toegepast en de meeste plaatselijke gemeenten zijn teruggeschakeld op de vrijwillige bijdrage, al delen zij de leden wel mee welk bedrag van hen verwacht wordt. De Rooms-Katholieke Kerk kent een kerkelijke belasting die de bisschop oplegt aan kerkelijke rechtspersonen (het →cathedraticum). In Nederland kunnen op grond van art. 86 Wet op de Inkomstenbelasting 1964 onder nader vast te stellen regelen aan ambtenaren van kerkgenootschappen inlichtingen verstrekt worden omtrent inkomen van de leden. Deze ambtenaren vallen onder de normale geheimhoudingsplicht. In België is er geen wet die de kerkgenootschappen machtigt belasting te heffen.
