Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

kelder

betekenis & definitie

m. (-s),

1. gedeelte van een gebouw, dat zich voor het grootste deel of geheel onder het maaiveld en onder de begane-grondvloer bevindt (e): hier is de trap naar de een diepe, een vochtige, een veilige de kelders, de afdelingen van deze ruimte in een groot gebouw: de kelders van de Ned. Bank; drijvende -, die blootstaat aan waterdruk van onderen en van terzijde; daar de temperatuur er gewoonlijk het gehele jaar gelijk blijft, is hij bijzonder geschikt om er levensmiddelen en dranken te bewaren: de inmaak staat in de m.n. als bergplaats voor wijn: zijn is goed voorzien, hij heeft een grote voorraad, een grote verscheidenheid van wijnen;
2. minder eig. noemt men kelder ook wel een koele kast (onder een trap) waarvan de vloer gewoonlijk een paar dm in de grond is ;
3. gemetselde grafruimte in een kerk of op een begraafplaats, grafkelder;
4. bergplaats van de scheepsvoorraad aan boord: zeilen, touwwerk uit de — halen;
5. (fig.) het schip ging naar de —, het zonk, verdween in de diepte; naar de gaan, verdrinken; (bij uitbreiding) verongelukken, te gronde, m.n. failliet gaan;
6. dieper gedeelte in de bak van een wagen of rijtuig;
7. kist met 15 vakken waarin (vierkante) flessen (met wijn, likeur of reukwater) rechtop staan en zo vervoerd kunnen worden; vaak sierlijk bewerkt (likeurkeldertje)-

(e) Is de gehele woning of het gebouw ‘onderkelderd’, en ligt de begane-grondvloer op normale hoogte, ca. 20 cm boven het omliggende terrein, dan spreekt men van een kelderverdieping. Kelders hadden oorspronkelijk de functie van provisieruimte vanwege de gelijkmatige, lage temperatuur, verder als opstelruimte voor centrale verwarmingsketels. Doordat de functie van proviandruimte aan de koelkast is toegevallen en centrale verwarming geheel bovengronds kan worden aangebracht, worden kelders weinig meer gebouwd; als parkeerruimte onder grote gebouwen komen zij echter meer in gebruik, Het uitvoeren van een kelder die in het grondwater zit, eist bijzonder veel zorg, vooral de aansluiting van de wand met de vloer, de kim, en is daardoor zeer duur.

< >