Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

karton

betekenis & definitie

o. (-s),

1. verouderde ben. voor bordpapier (e): een blaadje gegolfd een boek in gebonden;
2. stuk karton;
3. bordpapieren doos;
4. tekening, gekleurd patroon, op zwaar, sterk papier, dat dient als model voor schilders, tapijt-, mozaïekwerkers en dergelijke, meestal van dezelfde afmeting als het uit te voeren werk (e); schetsen;
5. detailkaartje in een hoek van een grotere landkaart.

(e) KUNSTGESCHIEDENIS. Het karton wordt op de juiste afmetingen gebracht door te kwadreren (opdelen van de tekening in vierkanten die op schaal vergroot worden) of door fotografische procédés. Daarna worden de contouren van de tekening op het te bewerken oppervlak doorgekrast of doorgeprikt en doorstoven met een kleurstof. Beroemde kartons zijn de ontwerpen van Rafaël voor de tapijtenserie over Handelingen der Apostelen (Victoria and Albert Museum, Londen) en de kartons van D.P.→Crabeth voor de ramen van de SintJanskerk te Gouda.

PAPIERFABRICAGE. Karton is een verzamelnaam voor diverse papieren van uiteenlopende samenstelling en afwerking die een areïeke massa (een massa per oppervlakte-eenheid) van 165 g/m2 te boven gaan. In het algemeen wordt een areïeke massa tussen 160 g/m2 en 180 g/m2 als overgangsgebied beschouwd (→papier). In Engeland en Frankrijk ligt de grens bij 225 g/m2.

< >