Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

kapiteel

betekenis & definitie

o. (-telen), (bouwkunst) bovendeel, bekroning van een zuil, pilaar of pilaster, die in het algemeen iets draagt en in zijn vorm en bewerking een kenmerk vormt voor verschillende bouworden: Dorisch, Ionisch, Korinthisch, Egyptisch —.

(e) Het kapiteel heeft een expressief constructieve functie: het drukt het ontmoetingspunt van dragen (zuil) en gedragen worden (balk) uit. Vooral in de Griekse bouwkunst was het kapiteel belangrijk. Bij de Romeinen werd het kapiteel tevens een sterk decoratief element; in de vroegchristelijke en Byzantijnse bouwkunst speelde het constructieve principe geen belangrijke rol meer, zoals blijkt uit het toepassen van korfkapitelen. In de Romaanse bouwkunst paste men teerlingkapitelen of met figuren bewerkte kapitelen toe. In de late gotiek verdween het kapiteel goeddeels en vloeiden geledingen en profielen ineen. In de renaissance kwam de klassieke opvatting weer in zwang. De barok veroorloofde zich een grote vrijheid door allerlei versierende toevoegingen. .

< >