(ook: Normandische Eilanden), eilandengroep in Het Kanaal, vallend onder de Britse Kroon, 195 km2, ca. 126000 inw. De Kanaal Eilanden bestaan uit Jersey (116 km2, 76600 inw.) met de Minquers en Chausey Eilanden, Guernsey (63 km2, 51000 inw.) met Herm (1,3 km2), Aldemey (8 km2, 1450 inw.), de Burhou en Casquets Eilanden en Sark (5 km2, 600 inw.).
FYSISCHE GESTELDHEID. De eilanden zijn onderdeel geweest van het vasteland. De kusten zijn steil (tot 80 m hoogte) in het zuiden en oosten op Guernsey en Alderney en in het noorden op Jersey. De falaisekust heeft grillige vormen. Waar de kust vlak en zandig is, zijn brede bochten gevormd. De eilanden hebben een zacht klimaat (gemiddelde jaartemperatuur 10,5 °C; neerslag gemiddeld 900 mm; overheersend westenwinden).
BEVOLKING. De bevolking is van Normandische oorsprong en spreekt een Normandisch dialect met Engelse en Keltische woorden dat echter wordt verdrongen door het officiële Engels. Het Frans is de tweede officiële taal. De godsdienst is m.n. anglicaans. Saint-Hélier en Saint Peter Port zijn de belangrijkste bevolkingscentra. Het platteland verschaft de bevolking niet voldoende bestaansmiddelen, zodat velen in de steden zijn gaan wonen. ECONOMIE.
Landbouw, tuinbouw (tomaten, druiven en bloemen) en veeteelt zijn de middelen van bestaan. Op Jersey wordt de helft van de oppervlakte voor agrarische doeleinden gebruikt. Op Guernsey is veel tuinbouw van tomaten en bloemen, maar ook de veeteelt (het bekende Guernsey-fokras) is van grote betekenis. Het toerisme is m.n. op Jersey een belangrijke economische factor. Geïmporteerd worden vooral steenkool en olie, voedsel en machines. Er is export van landbouwen veeteeltprodukten. De Engelse en Franse munteenheden zijn gangbaar.
STAATSINRICHTING. De Kanaal Eilanden hebben grotendeels zelfbestuur. Jersey, Guernsey en Alderney hebben elk een luitenant-gouverneur namens de Britse regering; de wetgevende macht berust bij de parlementen, de uitvoerende macht bij de presidenten daarvan. Staatshoofd van het eiland Sark is de seigneur. Op Sark is het de mannen wettelijk toegestaan hun vrouwen te kastijden. GESCHIEDENIS. Reeds in de steentijd waren de Kanaal Eilanden bewoond.
Zij werden ca.50 v.C. door de Romeinen bezet. De Britten weken hiernaar uit toen de Saksen Engeland bezetten. In 856 zijn de eilanden veroverd door de Noormannen: zij werden een onderdeel van het hertogdom Normandië. Later kwamen zij aan Engeland, samen met Normandië. Dit laatste werd door de Fransen heroverd, maar de Kanaal Eilanden bleven in Engels bezit. Van 1940—45 zijn de eilanden door Duitsland bezet geweest.
LITT. F.Ambrière, Les fles anglo-Normandes (1971); J.Wood, Herm, our island home (1973); R. Lampière, History of the Channel Islands (1974).
