I. bn., van, betrekking hebbend op de dagbladschrijverij;
II. zn. v.,
1. het beroep van de journalist (e);
2. dat wat in de dagbladen geschreven wordt als genre: men zou de inhoud van dit boek zuivere — kunnen noemen.
(e) Journalistiek is in de regel het beroepsmatig bezig zijn met het verzamelen van actuele gegevens en die door te geven aan het publiek. Voor de verspreiding van de journalistieke produkten wordt gebruik gemaakt van de massamedia, de pers (kranten, weekbladen enz.), de audio-visuele media (radio, televisie) en de film. De fotografie speelt een belangrijke rol bij de journalistiek.
Vóór 1850 werd de journalistiek bedreven als nevenactiviteit door drukkers en postmeesters en op kleine schaal door correspondenten (ambtenaren en klerken). Toen grotere oplagen mogelijk werden, werd de journalistiek een betaalde hoofdbetrekking en werden de beoefenaars van de journalistiek journalisten genoemd.
De werking van de journalistiek is in de eerste plaats afhankelijk van de persoonlijke integriteit en het verantwoordelijkheidsgevoel van de journalist. In de tweede plaats is zij afhankelijk van de persvrijheid, dat wil zeggen van de volstrekte afwezigheid van staatsinmenging (externe vrijheid) en van de vrijheid die een periodiek, volgens de eigen richtlijnen, aan de verantwoordelijke redactie laat (interne vrijheid).
Uitgaande van de juridische beroepssituatie kan men onderscheid maken tussen de journalisten van de geschreven pers, van de omroep en de free-lance journalisten, die niet in dienstverband maar zelfstandig opereren. Naar het gebruik dat de journalistiek maakt van de massamedia voor de verspreiding van de produkten, kan men spreken van geschreven, gesproken en beeldjournalistiek. Men kan ook onderscheid maken tussen journalisten die het nieuws verzamelen en aandragen (verslaggevers), journalisten die het op het redactiebureau binnenkomende nieuws (o.a. via telex) selecteren, redigeren en monteren (bureauredacteuren) en journalisten die de vormgeving verzorgen (opmaakredacteuren). Verder is er een specialisering naar thema (vakredactie), b.v. de rubrieken binnenland, buitenland, economie, cultuur, sport, enz. Belangrijk is in de krant het hoofdartikel, dat wordt geacht de opvatting van de krant in zijn totaliteit weer te geven.
