(IUD) [Eng.: intra-uterine device], contraceptivum dat ingebracht wordt in de baarmoeder. Het IUD van Graefenberg, een kleine edelmetalen ring wordt niet meer gebruikt, omdat het moeilijk is in te brengen.
Wel wordt gebruik gemaakt van een in de baarmoeder ingebracht spiraaltje van niet-irriterende kunststof, dat opmerkelijk goede resultaten geeft. Het inbrengen behoort te geschieden door een arts of verpleegster onder strikt antiseptische voorwaarden. In de hele wereld gebruiken miljoenen vrouwen het spiraaltje met succes. Een nadeel is de ontstekingachtige reactie aan het baarmoederslijmvlies, die bij een aantal vrouwen gedurende de eerste drie maanden frequent kan optreden, bij sommigen zelfs leidt tot uitstoting van het spiraaltje. Sommige baarmoeders met afwijkende hals kunnen het spiraaltje niet vasthouden. Een voordeel van het IUD is de simpelheid van de methode en de grote zekerheid ervan.
Het oudst bekende is de Lippes-lus. Weinig bijwerkingen vertonen de koperbevattende IUDS, de koper T en het Multiload 250.LITT. J.Kremer en A.A.Haspels, Geboortenregeling bij de mens (4e dr. 1978).
