Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

inteelt

betekenis & definitie

v./m., voortgezette vermenging (voortplanting) van onderling nauwverwante dieren of personen, b.v. van dieren van dezelfde ouders.

(E) GENETICA. Inteelt treedt op in een populatie wanneer verwante individuen samen nakomelingen hebben. Sommige genen in verwante individuen zijn kopieën van hetzelfde gen in een gemeenschappelijke voorouder. De kans op homozygote nakomelingen voor zon gen is groter in de nakomelingen van verwanten dan in de populatie als geheel. Inteelt heeft binnen een populatie hetzelfde effect als associatieve paring (waarbij individuen met genotype AA eerder met genotype AA paren dan met Aa of aa), nl. een toename van de frequentie van de homozygote genotypen in de populatie, terwijl de genfrequentie niet verandert. PLANTKUNDE. Onder inteelt wordt verstaan het bij kruisbevruchters produceren van nakomelingen, die volgens verwantschap tot stand komen.

Het volgens toeval kruisen (random mating) van verwanten wordt niet als inteelt beschouwd. De sterkste vorm van inteelt (inbreeding) is zelfbevruchting (autogamie). Het tegengestelde is uitteelt (outbreeding). Dwingt men kruisbevruchters tot zelfbevruchting, dan ontstaan →inteeltlijnen. Plant een kweker een kruisbevruchter met een klein aantal individuen per populatie voort, dan ontstaat een inteeltstam. De eerste en/of latere inteeltgeneraties vertonen meestal een verminderde groeikracht.

Dit heet inteeltverzwakking, het tegenovergestelde is heterosis. Bij voortgaande inteelt treedt geen verdere verzwakking op: het inteeltminimum is bereikt. Treedt bij inteelt geen verzwakking op, dan is het gewas inteeltresistent.

VEETEELT. In de fokkerij wordt nogal eens gebruik gemaakt van paringen tussen vader en dochter, broer en zuster, halfbroer en halfzuster enz. Van belang is het daarbij om van goed uitgangsmateriaal uit te gaan. Het wordt o.a. toegepast om na te gaan of bepaalde dieren aanleg hebben voor erfelijke gebreken. Door de paring van nauw verwante dieren zullen eventueel aanwezige →recessieve genen die verantwoordelijk zijn voor één of ander erfelijk gebrek aan het licht kunnen treden. In de pluimveeteelt worden veelal inteeltstammen gemaakt, waarbij homozygotie van genen voor bepaalde gunstige kenmerken wordt nagestreefd. Vervolgens worden verschillende van deze stammen met elkaar gekruist om na te gaan welke het beste bij elkaar passen, →fokkerij,

< >